Onzekerheid. Het is een woord dat bij veel managers en ondernemers de haren overeind doet staan. En terecht: onzekerheid brengt risico’s met zich mee. Maar het kan ook een bron van groei, innovatie en veerkracht zijn – mits je weet hoe je ermee om moet gaan. Hoe verminder je afhankelijkheden in je bedrijf en ontwikkel je zelfleiderschap? Een reflectie.
We leven in een tijd waarin de technologische vooruitgang razendsnel gaat en marktomstandigheden continu veranderen. Volgens een onderzoek van McKinsey (2023) is de “VUCA-wereld” (Volatility, Uncertainty, Complexity, Ambiguity) niet langer een theoretisch begrip, maar de realiteit waarin bedrijven opereren. Dit maakt dat onzekerheid geen tijdelijk probleem is, maar een constante uitdaging. Veel bedrijven proberen vaak meer grip te krijgen door extra regels en controles toe te voegen. Ironisch genoeg maakt dit hen juist minder flexibel en meer afhankelijk.
Afhankelijkheden ontstaan wanneer je als organisatie te veel vertrouwt op een beperkt aantal factoren: een enkele klant, een cruciale leverancier, of een key player in je team. Het probleem? Als die factor wegvalt, stort het hele kaartenhuis in. Denk bijvoorbeeld aan de pandemie, die wereldwijd supply chains lamlegde en bedrijven met de neus op de feiten drukte.
Onderzoek door Stanford’s Nicholas Bloom benadrukt hoe belangrijk het is om je bedrijf flexibel in te richten. Bedrijven die afhankelijkheden minimaliseren, blijken sneller te herstellen van externe schokken. Dit vereist een strategische keuze: je moet durven loslaten wat vanzelfsprekend lijkt.
Hier komt zelfleiderschap in beeld. Zelfleiderschap betekent verantwoordelijkheid nemen voor je eigen handelen, zelfs in tijden van chaos. Het vraagt om een mindset waarin je proactief bent, je eigen sterke en zwakke punten kent, en in staat bent om koers te houden zonder dat je afhankelijk bent van externe factoren.
Hoe ziet dat er in de praktijk uit? Hier zijn drie stappen:
- Wees eerlijk over de afhankelijkheden binnen je bedrijf. Vraag jezelf af: wat zijn de risico’s als deze afhankelijkheden wegvallen? Neem een voorbeeld aan bedrijven zoals Spotify, die hun afhankelijkheid van traditionele muzieklabels verminderden door direct met artiesten samen te werken.
- Geef medewerkers de ruimte om beslissingen te nemen en zelf verantwoordelijkheid te dragen. Uit een studie van Harvard Business Review (2022) blijkt dat bedrijven met een cultuur van gedeeld leiderschap 25% beter presteren in tijden van crisis.
- Verspreid risico’s door bijvoorbeeld nieuwe markten aan te boren of samenwerkingen te diversifiëren. Kijk naar het voorbeeld van Tesla, dat eigen batterijfabrieken bouwde om minder afhankelijk te zijn van externe leveranciers.
Misschien is het grootste geheim van onzekerheid wel dat je het niet hoeft te bestrijden, maar kunt omarmen. Zoals schrijver Nassim Nicholas Taleb in zijn boek Antifragile stelt: systemen die zich aan onzekerheid kunnen aanpassen, worden er sterker door. Hetzelfde geldt voor bedrijven. Door onzekerheid niet te zien als een bedreiging, maar als een kans om te groeien, kun je veerkracht ontwikkelen die je concurrenten niet hebben.
Als leidinggevende heb je de keuze: blijf je proberen controle te krijgen over het oncontroleerbare, of ontwikkel je een cultuur van zelfleiderschap en veerkracht? Een inspirerende kijktip hierover is de aflevering over leiderschap in de NPO-serie ‘Buddha in de Polder’, waarin wordt onderzocht hoe authentiek leiderschap bijdraagt aan persoonlijke en professionele groei. Het antwoord lijkt simpel, maar de uitvoering vraagt moed. De moed om los te laten, verantwoordelijkheid te nemen, en onzekerheid te omarmen als een bron van kracht.
Wat ga jij vandaag anders doen? Overweeg hoe GabbiT jou kan helpen om afhankelijkheden te verminderen en onzekerheid te omarmen. Neem vandaag nog contact met ons op en ontdek hoe onze engineering-oplossingen jouw organisatie veerkrachtiger kunnen maken.
